‘Laten we die “Voltooid leven wet” nog eens aan de hand van twee krantenstukken bespreken en daarbij het NRC-stukje als liberaal beschouwen en het Trouw-artikel als bevindelijk-gristelijk,’ zegt Ilham, terwijl ze beide artikelen erbij pakt. ‘NRC is Thijs Niemantsverdriet (TN) en Trouw is Hans Goslinga (HG). TG probeert het zo neutraal objectief mogelijk te verwoorden, stel ik maar for the sake of the argument, terwijl HG vanuit zijn overtuiging argumenteert.’
‘Dat laatste ben ik met je eens,’ zegt Willemijn, ‘TN stelt vragen die ik af vind doen aan absolute neutraliteit, maar die bestaat niet. Dus okay. Opmerkelijk bij TN vind ik dat hij impliciet stelt dat de bevindelijken (SGP en CU) hebben gecollaboreerd met de neoliberalen op voorwaarde dat die het onderwerp euthanasie niet zouden activeren. Want waar TN schrijft: “ Economisch herstel en hervorming van de verzorgingsstaat waren prioriteit nummer één” lees ik: herverdeling van de Grote Koek ten voordele van de vermogenden (het zogenaamde “economisch herstel”) en afbraak, sloop en rooien van onze solidariteitsmaatschappij (neutraal geformuleerd als: “hervorming van de verzorgingsstaat”).
Dus SGP en CU zijn met D66 medeschuldig aan de onttakeling van Nederland als tamelijk solidair land en het ons werpen in de woestijn van de vrije markt en de wildernis van het neoliberalisme.’
Zorah klapt opgetogen in haar handen: ‘Prachtig gezegd en je maakt zelfs gebruik van de tale Kanaäns met je “werpen in de woestijn en uiterste wildernis”! Aan die sloop en braak hebben Kees van der Staaij (SGP) en destijds Arie Slob (CU) uit volle borst meegedaan. Ze hebben linzensoep aangenomen in ruil voor kroonjuwelen. Met die kroonjuwelen ben ik dan meteen bij het kwekkende kereltje van D66, maar van die kant kun je opportunisme verwáchten. Let wel: veranderingen waren wellicht broodnodig, maar de manier waarop en ten koste van wie die bezuiningingen en het afknijpen gebeurde, dat is een heel ander en een zeer naargeestig verhaal.’
‘Dat zou ik denken,’ zegt Willemijn, ‘het afbreken en slopen van onze zorgzame samenleving werkt niet echt levenslust-bevorderend!’
Ilham: ‘Deze bevindelijken lezen Mattheus 13:12 blijkbaar letterlijk en dus anders dan wij, want wij lezen in de trant van gelijkenissen. Toch?’
Zorah heeft de bijbel erbij gepakt en zegt: ‘Ik vind die taal zo mooi! Luister: “Want wie heeft, dien zal gegeven worden, en hij zal overvloediglijk hebben; maar wie niet heeft, van dien zal genomen worden, ook dat hij heeft.”
Vertalen we dat naar deze zaak: degenen die rijk zijn kunnen in Zwitserland een luxe exit kopen. De sloeber moet of voor de trein springen of het risico lopen dat zij via internet troep koopt en niet doodgaat, terwijl ze wel alle schepen achter zich heeft verbrand. Dát is pas wreed zeg!’
Ilham: ‘Dat is Matth. 13:12 en meteen daarachteraan komt ….. ?’
Zorah leest voor: ‘ “Daarom spreek Ik tot hen in gelijkenissen, omdat zij ziende niet zien, en hoorende niet hooren, noch ook verstaan. En in hen wordt de profetie van Jésaja vervuld, die zegt: …” ‘
‘Ja, ho, stop!’ roept Ilham lachend, ‘het ging om spreken in gelijkenissen, in een soort metaforen. Vanavond mag je het helemaal voorlezen. Ik ken je verknochtheid aan die taal. Die is ook heel mooi, maar we gaan nu verder met het profane.’
* Vrolijkheid *
‘Lachend zegt Willemijn: ‘Ik verheug me op het voorlezen vanavond, wat Zorah leest ook de dubbele óóós, en ééés en zo. Precies zoals mijn oma het doet! TN stelt dat de kans op een Voltooid leven wet klein is, omdat de gristenfundi’s dwars zullen liggen en hun steun aan regeerders als chantagemiddel zullen (blijven) hanteren en gebruiken, om wat euthanasie betreft – en waarschijnlijk ook abortus en zo – zo veel mogelijk in de Middeleeuwen te blijven.
Zijn uitsmijter vind ik evenmin appetijtelijk: “Eén ding ligt voor de hand: het ‘voltooide leven’ wordt een onderwerp in de verkiezingscampagne.” Brrr …. Dat wordt niet leuk en voorspelt veel tijdverkwisting. Tijd, die de kaasstolpers zouden moeten benutten om werkelijke politiek te bedenken.’
‘En Hans Goslinga in de Trouw?’ vraagt Ilham.
‘Goslinga heeft het volgens mij over de plicht tot leven,‘ zegt Willemijn, ‘de mens is verplicht zijn leven uit te leven en wel zo lang mogelijk. Denk ik. Wat ik tegenstrijdig in zijn redenering vind is bijvoorbeeld dat hij recht op leven zo eenzijdig definieert, uitsluitend als plicht eigenlijk. Luister: “Het zelfbeschikkingsrecht staat hier voorop en drukt het recht op leven als oerfundament van de democratische beschaving te elfder ure weg.” Ik snap niet waarom het zelfbeschikkingsrecht het recht op leven wegdrukt. Niemand heeft het over leven ontnemen. En een democratische beschaving zou juist óók dat zelfbeschikkingsrecht moeten omvatten.‘
Ilham: ‘Ja, een plicht tot leven. Wat vreemd dat bij mijn weten in deze discussie niemand tot nogtoe heeft opgemerkt dat geen van ons heeft gevráágd om te worden geboren. Mag je dan alsjeblieft als volwassene wel beslissen wanneer je het niet langer leuk vindt in de speeltuin, en je naar huis wilt? Waar dat huis ook moge zijn? Op een nette en niet-gruwelijke manier alsjeblieft?’
‘Inderdaad,’ zegt Willemijn, ‘Hans Goslinga heeft het over mensen die onvrijwillig sterven, maar of die mensen vrijwillig werden geboren is voor hem geen kwestie, dat beschouwt hij als gegeven. Dat getuigt toch van een inherente, cultureel-godsdienstige en ideologisché zelfcensuur.’
‘Dit thema raakt direct aan geboorteplanning en abortus,’ zegt Ilham, ‘en daarover valt nog steeds een heleboel te versjacheren hoor.’
‘Op de keper beschouwd zijn het twee kanten van de medaille,’ vindt Willemijn, ‘het recht om geboren te worden word je min of meer opgelegd want als eicel of zaadcel heb je geen inbreng, en het recht om als volwassen en zelfbewust mens zelf je leven te beeindigen word je onthouden, of tenminste erg moeilijk gemaakt. In zo’n kader de democratie erbij slepen, staat niet zo intelligent, vind ik.’
‘Ik begrijp zijn redenatie over de VVD aan het begin ook niet,’ zegt Zorah, ‘HG ziet wel dat deze neoliberalen niet (meer) in de geest van leven en laten leven opereren, zoals de echte liberalen deden, maar dat staat volgens mij haaks op hun ijveren voor deze wet. Die wet is juist een proeve van het leven en laten leven principe, en dus ook van het laten doodgaan wie daar bij volle verstand en uit eigen wil voor kiest. Een soort liberale blindedarm die overleefde, terwijl de rest ver-evolueerde. Maar: ik houd ook scherp in de gaten dat bij deze VVD’ers het argument van “opgeruimd staat netjes” kan meespelen. Wat ik verdenk de neoliberalen niet van naarstige naastenliefde over te borrelen.’
‘Tja,’ zegt Ilham, ‘wat ik aan HG waardeer is zijn betrokkenheid. Hij ageert vanuit zijn overtuiging en geloof in een god.’
* Hear! Hear! *
‘Ik ben het meestal niet met HG eens, maar juist daarom lees ik zijn columns bijna altijd, ‘ gaat Ilham verder. ‘Wat ik ook niet begrijp is zijn Nederlandcentrische opstelling als hij schrijft: “Ethisch gezien is de betekenis volgens Schippers en Van der Steur dat de overheid gehouden is hulp aan gezonde mensen met een doodswens niet alleen toe te staan (door de strafbaarstelling van hulp bij zelfdoding op te heffen), maar ook vorm te geven (door het opleiden van stervenshulpverleners). De bewindslieden gaan niet in op het effect van deze ingrijpende stap op het vertrouwen in een overheid die meehelpt aan zelfdoding van gezonde mensen, en het beeld van Nederland met zo’n cultuur in een wereld waarin nog zoveel mensen onvrijwillig doodgaan.”
Met name dat tweede stuk van zijn redenering: “De bewindslieden gaan niet in op het effect van deze ingrijpende stap op het vertrouwen in een overheid die meehelpt aan zelfdoding van gezonde mensen, en het beeld van Nederland met zo’n cultuur in een wereld waarin nog zoveel mensen onvrijwillig doodgaan.”
Wie boycot Zwitserland? Terwijl dat land niet alleen hulp bij zelfdoding wettelijk toestaat, maar zelfs Exit-instituten heeft ingericht.’
‘En straks Canada,’ zegt Zorah, ‘hoewel die pas aan het begin staan. Daar heb je dat “onvrijwillig doodgaan” dat we hiervoor bespraken. Onvrijwillig geboren worden, komt niet aan de orde. Je kunt moeilijk zeggen: in wereld waarin nog zoveel mensen onvrijwillig worden geboren. Toch? Dat bepaal je eventueel pas naderhand. En dan kúnnen sommigen tot de slotsom komen dat zij hun leven als voltooid wensen te beschouwen.’
‘Godsdienst is en blijft een moeilijk obstakel, vind ik,’ zegt Willemijn, ‘laat ik nauwkeuriger zeggen: de wijze waarop veel mensen met godsdienst omgaan. Ik vind een stervenshulpverlener die je zelf mag kiezen als je dat wenst, helemaal niet erg. Integendeel, dat vind ik juist chique, wanneer dat tenminste een verlicht persoon is en geen funamentalitisch iemand die gaat proberen je van je sterfvoornemen af te brengen. Daarom zeg ik ook: men moet bij volle verstand en wilsbekwaam kunnen handelen, acteren.’
‘Dan nog kun je ongelukken niet helemaal uitsluiten,’ zegt Zorah, ‘maar dat is geen reden om het hele principe van zelfbeschikking over je leven en dood maar af te blazen.’
♥
Thijs Niemantsverdriet: Kans dat ‘voltooid leven’-wet het haalt heel klein / NRC 14 oktober 2016
https://www.nrc.nl/nieuws/2016/10/14/kans-dat-voltooid-leven-wet-het-haalt-heel-klein-4819921-a1526634
Hans Goslinga: VVD gaat onbesuisd om met het recht op leven – Trouw 16/10/2016
http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/Nieuws/article/detail/4396410/2016/10/16/VVD-gaat-onbesuisd-om-met-het-recht-op-leven.dhtml
Canada Moves to Legalize Assisted Suicide. Bill comes after a ruling last year by the country’s top court. Wall St. Journal / 14 april 2016
http://www.wsj.com/articles/canada-introduces-doctor-assisted-suicide-law-1460657944
(16 okt 2016 gepost op Work in progress door Jerry Mager, Ilham en Zorah)
mood7pecker.wordpress.com 